Qaraqalpaq keste tigiw wo’neri xaliq sheberliginin’ a’jayip u’lgilerine iye. Geypara kesteli kiyim,
kiyimnin’ bo’legi, nag’is turleri, wornalasiw kompozicyasi, ren’leri tu’p tiykari bir bolg’an xanalas yaki
irgeles qonislang’an qon’si xaliqlarda ushiraspaydi.
A’dette, qaraqalpaq hayal-qizlarinin’ mereke-jiyinlarinda kiyetug’in kiyimleri birqansha turmisliq
qubilislarg’a ta’n bezetilgen bolip, solardin’ arasinda yen’ sa’nli yetip kestelenetug’in, ko’rkemligi ha’m
tariyxiy estetikaliq a’himyeti boyinsha ilimde ayriqsha baxalisi qiz kelinshekler ushin ko’k ko’ylek, qizil
kiymeshek, jen’se ha’m jen’ush, jipek shapannin’jag’asi, sa’wkelenin’ balaqasi, wo’nirshe ha’m basqada
kiyim bo’lekleri, al qiriq jastan wo’tken hayallar ushin kesteli aq ko’ylek, aq jegde, aq kiymeshek ha’m t.b.
ibarat. Bulardan tisqari kestelenip islengen shayqalta, jawirinsha, atko’zlik, beskiktin’ tartqi bawi ken’
qollanilg’an. Qaraqalpaq keste toqiw wo’nerinde paydalanatug’in materiyallar ko’binese mina ta’rizde
bolip keledi: wolar qizil ha’m qara ren’li ushig’a qizil kiymeshek, jen’se, jen’ush, wo’n’irshe, jipek
jegdenin’ ushin aq ren’li aq kiymeshek, aq jegde, aq ko’zlik, taqiya, tartqi baw, qaramiq-ko’kke boyalg’an
ko’k ko’ylek ushin, sonday-aq bo’z ha’m nag’is islenetug’in ha’r turli jipek sabaqlar. Ayrim jipek
shapanlardin’ po’pegine mayda aq monshaqlar, qizil kiymesheklerdin’ geyparalarina gu’mis shitaqlar
dizilgen.
Qizil kiymeshektin’ jawirini nag’isli jipek tauardan boladi. Burinlari juqa bo’zden, ju’n jipekten bolg’an.
Biraq wolar bizge saqlanip jetpedi. Islenetug’in materiyali (ushig’a) nag’islari ha’m usili boyinsha qizil
kiymeshekke usas kiyim bo’lekleri jen’se ha’m jen’ush. Bular qizil ha’m qara ren’li ushig’alardi qurap,
islengen kese nag’is jollarinan turadi. Nag’islari negizinen qizil kiymeshektegidey, sebebi wol qizil
kiymeshek penen bir tu’rge kiredi.
